Boşanma Nedenleri

Boşanma davası, Türk Medeni Kanunu ilgili hükümleri uyarınca mutlaka boşanma nedenlerinden birine dayalı olarak açılmalıdır. Evli kişilerin TMK’da yer alan boşanma nedenlerinden birisini gerekçe göstermeyerek boşanma davası açması mümkün değildir. Boşanma nedeni gösterilmeden veya TMK’da yer almayan boşanma sebepleri gösterildiği takdirde davanın reddi söz konusu olabilecektir. Ayrıca mevcut Yargıtay içtihatlarından ve emsal kararlardan haberdar olmak da boşanma davasının gidişatını etkileyecektir. Örneğin; son dönemlerde Yargıtay, kaynana yüzünden boşanma , eşten gizli kredi çekmek yüzünden boşanma ile ilgili pek çok emsal karara imza atmıştır. Söz konusu kararlardan bihaber dava açmak, şüphesiz ki hak kayıplarına sebep olabilecektir.

Boşanma sebeplerinin gösterilmiş olması tek başına yeterli olmayıp ayrıca bu sebeplerin ispatı da gerekmektedir. Örneğin; zina nedeniyle boşanma davası açılması halinde zinanın ispatı aranacaktır. Eğer zina ispat edilemezse ve başka bir boşanma gerekçesi gösterilmemişse davanın başarıyla sonuçlanması mümkün olmayacaktır.

Boşanma sebeplerini doğru saptamak, bunlara uygun boşanma davası dilekçesi hazırlamak ve mevcut delilleri olgularla ilişkilendirmek şüphesiz ki boşanma avukatının görevidir. Tam da bu noktada boşanma avukatının boşanma davasında ne denli önemli bir rolü olduğu ortaya çıkmaktadır. Boşanma avukatı olmaksızın dava açılması halinde hem maddi hem de manevi kayıpların yaşanması kaçınılmaz olacaktır.

Genel Boşanma Sebepleri

TMK’da boşanma nedenleri genel ve özel boşanma sebepleri olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Kanun genel boşanma nedenleri evlilik birliğinin temelinden sarsılması olarak adlandırılmıştır. (TMK m.166) Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına sebebiyet verecek olaylar ise kanunda tek tek belirtilmemiştir. Bu nedenle genel boşanma nedenlerinde sınırlama yoktur.

Anlaşmalı boşanma davası açan kişiler, boşanma davasını evlilik birliğinin temelinden sarsılması gerekçesiyle açmaktadırlar. Ancak eşler arasında boşanma ve boşanmanın hukuki sonuçlarıyla ilgili uzlaşma yoksa genel boşanma sebeplerine dayanarak çekişmeli boşanma davası açılması gerekecektir.

Evlilik birliği ortak hayatı sürdürmeyi kendilerinden beklenmeyecek kadar sarsılmış olursa eşlerden birisi şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası açabilir. Tarafların ileri süreceği vakıaların ispat durumuna göre hakim, tarafların kusur oranlarını belirleyecektir. Eşlerin sürekli tartışma içinde olması, birbirlerine karşı saygılarını kaybetmesi, dünya görüşlerinin farklı olması boşanma davası sebepleri arasında yer almaktadır. Genel boşanma nedenleri, her kişi ve olay bakımından farklılık arz etmektedir.

Özel Boşanma Nedenleri

Özel boşanma nedenlerine dayanarak çekişmeli boşanma davası açılması mümkündür. Özel boşanma nedenleri TMK’da sayılmıştır. Bunlar;

• Aldatma (zina)
• Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış
• Suç işleme ve haysiyetsiz yaşam sürme
• Terk
• Akıl hastalığı

Özel boşanma nedenleri ile genel boşanma nedenlerinin istisnalar saklı olmak üzere beraber ileri sürülmesi mümkündür. Ancak bazı hallerde özel boşanma nedenleri tek başına ileri sürülmek zorundadır. Özel boşanma nedenlerinin, örneğin terk nedeniyle boşanma , akıl hastalığı nedeniyle boşanma davası açmanın şartları farklılık göstermektedir. Bu konuda detaylı bilgi için mutlaka boşanma avukatına danışılmalıdır.

Zina Nedeniyle Boşanma

Zina, eşlerden birinin sadakat yükümlülüğüne aykırı davranmasıdır. Aldatma (zina) nedeniyle boşanma davası açılırken dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. Başta dava açma süresi olmak üzere zinanın ispatı ve tazminat konusu ayrı bir öneme sahiptir. Zina nedeniyle boşanma davası açmak isteyen kişinin hukuki destek alması, olası zararların önüne geçilmesini sağlayacaktır.

Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma

Özel boşanma nedenlerinden birisi de eşlerden birisinin suç işlemesi halidir. İşlenen her suçun boşanma sebepleri arasında değerlendirilmesi mümkün değildir. Söz konusu suç sebebiyle evlilik birliğinin çekilmez hale gelmiş olması aranan şartlardandır. Bu duruma örnek olarak cinsel saldırı suçunu verebiliriz. Şüphesiz ki eşlerden birisi cinsel saldırı suçunu işlediği takdirde diğer eşin evlilik birliğine devam etmesi beklenemez.

Boşanma sebeplerinden bir diğeri ise haysiyetsiz yaşam sürmedir. Kişinin onuruna ve ahlakına yakışmayacak derecede yaşam sürmesi durumunda eşlerden birisi boşanma davası açabilir. Örneğin; kumar bağımlısı veya uyuşturucu bağımlısı olan eşe karşı söz konusu boşanma nedenine dayanarak dava açılabilecektir.

Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma

Eşlerden birisinin diğerine karşı kötü muamelede bulunması, onur kırıcı davranışlar sergilemesi veya hayatına kastetmesi özel boşanma nedenlerindendir.  Kötü muamele, fiziki veya psikolojik olabilir. Eşin diğer eşe ekonomik şiddet uygulaması da kötü muamele olarak kabul edilmektedir.

Onur kırıcı davranışlar ise eşin diğer eşe hakarette bulunması, insanlar önünde onu rencide etmesi veya aşağılaması olarak sayılabilir. Cana kastetmek ise öldürmeye teşebbüs manasına gelmektedir. Belirtmiş olduğumuz üç özel boşanma sebebi de hak düşürücü süreye tabidir. Cana kast, onur kırıcı davranış veya kötü muamele nedeniyle boşanma davası açmak isteyen kişi durumu öğrendiği tarihten itibaren 6 aylık süreye tabi olacaktır. Her halde olayın üzerinden 5 yıl geçmesiyle ise dava hakkı düşecektir.

Hayat kast veya diğer durumlardan biri gerçekleşirse diğer eş bu durumu affederse de dava hakkı düşecektir. Affetme sözlü olabileceği gibi yazılı da olabilir. Örneğin; Whatsapp üzerinden atılan ve karşı tarafın affedildiğini gösteren bir mesaj affın ispatı niteliğinde olabilecektir.

Boşanma Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Boşanma sebepleri belirlendikten sonra açılacak olan boşanma davasının usule uygun açılması büyük önem taşır. Aksi halde hem maddi hem de manevi kayıp yaşanacaktır. Boşanma davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin olmadığı yerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi sıfatıyla görevli olacaktır.

Boşanma davasında yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri veya son 6 ay birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Boşanma avukatından hukuku destek almak, boşanma sürecinin hızlı ve kusursuz işlemesi açısından önem taşımaktadır.