İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı

İş hukukunda işverene fesih hakkı tanındığı gibi işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı da mevcuttur. İşçinin haklı nedenle fesih hakkına dair hükümler, İş Kanunu m.24’te düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesine göre, iş sözleşmesinin süresi belirli olsun veya olmasın işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı mevcuttur. İşçinin haklı nedenle fesih hakkını kullanması durumunda ihbar sürelerine uyulması gerekmemektedir.

İşçinin haklı nedenle feshi ile ilgili hükümler,İş Kanunu m.24’te üç ana başlık altında toplanmıştır. Bunlar;

• Sağlık sorunları nedeniyle haklı fesih,
• Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri nedeniyle haklı fesih,
• Zorlayıcı sebepler

İşçinin haklı nedenle fesih hakkı, iş hukukunun en önemli ve kapsamlı konuları arasında yer almaktadır. İş sözleşmesini haklı fesihle sonlandırmak isteyen bir işçinin mutlaka hukuki danışmanlık alması gerekmektedir. Böylece maddi kayıplar yaşanmadan işten ayrılmak mümkün olacaktır.

Hangi Hallerde İşçi İş Sözleşmesini Derhal Feshedebilir?

Yukarıda işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı sebeplerini ana başlıklarıyla belirttik. Şimdi ise işçinin haklı fesih nedenlerini açıklayacak ve örneklendireceğiz.

Sağlık nedenlerindan dolayı işçi, iş sözleşmesini haklı fesihle sona erdirebilir. Örneğin; işin niteliği işçinin sağlığını tehdit ediyorsa işçi çalışmak zorunda değildir. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ise çok farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Uygulamada sıklıkla işçinin ücretinin ödenmemesi ve işçinin fazla çalışma ücretinin ödenmemesi durumuyla karşılaşmaktayız. İşte tam bu nokta işçinin haklı nedenle feshi mümkündür. Ancak işçinin ücretinin ödenmemesi nedeniyle haklı fesih gerçekleştirilmesi dürüstlük kurallarına aykırı olamaz. Bu nedenle İş Kanunu m.34’teki hükmün dikkate alınması gerekmektedir. İlgili madde hükmüne göre; ücretin, ödeme gününde itibaren 20 gün içerisinde mücbir sebep olmaksızın ödenmemesi halinde işçi, iş görme borcunu ifadan kaçınabilir. Dolayısıyla bir işyerinde yıllarca çalışan işçi, bir kez ücreti 20 günden daha kısa bir süre gecikerek ödenecek diye işten ayrılmamalıdır. Bu halde iş akdinin feshi, haklı fesih olarak kabul edilmeyecektir. Yıllık iznin kullandırılmaması da bazı durumlarda haklı fesih nedenidir. Yıllık iznin kullandırılmaması ayrıca ele alınması gereken detaylı bir konudur. Konuyla ilgili detayları öğrenmek için linke tıklayabilir; makalemize ulaşabilirsiniz.

Uygulamada işçinin haklı nedenle feshine sebep veren durumlardan birisi de mobbing sebebiyle iş sözleşmesinin feshidir. Ayrıca işçinin sigorta primlerinin eksik yatırılması da işçiye haklı fesih imkanı tanımaktadır. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 2008/31534 E. ve 2010/18798 sayılı kararı şu şekildedir;

“…İşçinin sigorta primlerinin hiç yatırılmaması veya eksik bildirilmesi işçinin sosyal güvenlik hakkını ilgilendiren bir durum olsa da Dairemizin 1475 Sayılı Yasa döneminde istikrar kazanmış olan görüşü 4857 sayılı iş Kanunu döneminde de devam etmekte olup, sigorta primlerinin hiç yatırılmaması, eksik yatırılması veya düşük ücretten yatırılması hallerinde de işçinin haklı fesih imkanı vardır.”

 İşçinin Haklı Nedenle Fesih Süresi

İşçinin haklı nedenle feshinde süreler, İş Kanunu m.26’da düzenlenmiştir. İlgili madde hükmüne göre; ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle işçi, bu davranışı öğrendiği günden itibaren 6 iş günü içerisinde haklı fesih gerçekleştirebilir. Her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren haklı fesih için 1 yıllık süre olacaktır. İşçinin maddi çıkar sağladığı hallerde 1 yıllık süre uygulanmayacaktır.

İşçinin haklı nedenle feshi konusunda süreler çok önemlidir. Bu konuda bir hata yapılmaması adına mutlaka iş hukuku avukatı ile görüşme sağlanmalıdır.

İstifa Ederek Kıdem Tazminatı Almanın Şartları

İşçinin haklı nedenle feshinde merak edilen konulardan birisi de kıdem tazminatının durumudur. Kıdem tazminatının şartları hakkında detaylı bilgi için “Kıdem tazminatı nedir?” adlı makalemizi okumanızı tavsiye ederiz. Ancak şunu belirtmeliyiz ki, işçinin haklı nedenle feshi kıdem tazminatı alınmasını sağlayabilecektir. Fakat bunun için kanunda aranan şartlar mevcut olmalıdır.

İşçinin haklı nedenle feshi ile kıdem tazminatı ve varsa diğer işçi alacaklarının tahsili için işçi alacağı ihtarnamesi gönderilmesi gerekmektedir.İhtarnamede, hem fesih nedenleri hem de talepler açıkça yazılmalıdır. İşçinin haklı nedenle feshi ihtarname örneği internetten bulunarak işverene katiyen gönderilmemelidir. Her somut olay ve her işçi alacağı miktarı birbirinden farklıdır. Bu nedenle ihtarnamenin kişiye özel yazılması gerekmektedir. Bu konuda işçi avukatından yardım almak maddi kayıpların yaşanmaması adına büyük önem taşımaktadır.

İhtarnamede verilen sürede ödeme yapmayan işverene karşı işçi alacağı davası açılması mümkündür. Ancak yeni düzenlemeler gereğince öncelikle arabulucuya başvurmak gerekmektedir. Bu konuda detaylı bilgi için “Arabuluculuk nedir?” adlı yazımızı  okumanızı öneririz.

İşçi İş Sözleşmesini Feshederse İhbar Tazminatı Alabilir Mi?

İşçinin haklı nedenle feshi durumunda ihbar tazminatı alınıp alınamayacağı sıkça sorulan sorulardandır. İşçinin haklı nedenle feshinde ihbar tazminatına hak kazanılıp kazanılamayacağı konusunda öncelikle “İhbar tazminatı nedir?” sorusu cevaplanmalıdır.

İhbar tazminatı, iş sözleşmesini kanunda yer alan sürelere uymayarak fesheden tarafın diğer tarafa ödemek zorunda olduğu tazminattır. İşçinin haklı nedenle feshi durumunda sözleşme, işçi tarafından feshedildiği için ihbar tazminatına hak kazanılamayacaktır.

İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkını Kullanması Durumunda İşsizlik Maaşı Alınabilir Mi?

İşçinin haklı nedenle feshi durumunda işsizlik ödeneğine hak kazanılması mümkündür. Buna dair düzenleme, İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yapılmıştır. Kanunda belirtilen şartlar mevcut ise haklı fesih ile işten ayrılan işçi, işsizlik maaşı alabilecektir. Bu şartları şu şekilde sıralayabiliriz:

• İşten ayrılmadan son 120 gün içinde sürekli çalışmak,
• Son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödemiş olmak,
• Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak

İşçinin haklı nedenle feshinde işçi, kendi kusuru olmaksızın işsiz kalmakta olduğundan diğer şartlar da mevcutsa işsizlik maaşı alınabilecektir.İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı konusuyla ilgili detaylı bilgi almak için iş hukuku avukatı ile görüşme sağlanmalıdır.