Kıdem Tazminatı Nedir? Nasıl Alınır?

Kıdem tazminatı alma şartları, iş hukukunu ilgilendiren bir konudur.Kıdem tazminatı alma, ancak iş sözleşmesinin sona ermesinde durumunda mümkündür. İş sözleşmesinin sonlanması halinde işçi açısından en önemli husus, şüphesiz ki kıdem tazminatı alma konusudur. Özellikle iş akdinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesinde kıdem tazminatı hakkı ayrı bir öneme sahiptir.

Kıdem tazminatı, iş hukukunun en önemli konularındandır. Kıdem tazminatı davası açma, kıdem tazminatı alma şartları ve kıdem tazminatı hesaplama konularına makalemizin ilerleyen bölümlerinde değineceğiz.

Kıdem Tazminatı Alma Şartları 2018

Kıdem tazminatı davası açabilmenin koşulları İş Kanunu’nda belirtilmiştir. Kıdem tazminatı alma şartlarına haiz kimselerin kıdem tazminatı davası açması mümkündür. Kıdem tazminatı davası açabilmenin ilk koşulu; İş Kanunu kapsamında çalışıyor olmaktır.

Kıdem tazminatı davası açarak tazminat alabilmenin ikinci koşulu ise; işçinin en az 1 sene çalışmış olmasıdır. Dolayısıyla aynı işyerinde en az 1 sene kıdemi bulunmayan işçinin, kıdem tazminatı alma durumu söz konusu değildir. Kıdem tazminatı davasıyla tazminat alma için aranan üçüncü koşul ise;

• İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanmış olması,
• İşçinin haksız bir nedenle işten çıkarılması veya
• İşçinin kanunda sayılan özel durumlara dayanarak iş sözleşmesini feshetmiş olması gerekmektedir.

İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı, İş Kanunu m.24’te düzenlenmiştir. Örneğin; işçinin ücretinin ödenmemesi hali haklı fesih nedeni oluşturmaktadır. Bu durumda işçi, iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı davası ile kıdem tazminatını elde edebilir. Evlilik sebebiyle iş sözleşmesinin feshi ise kanunda yer alan ve işçiyi, iş akdini ihbar süresine uymaksızın feshetme imkanını tanıyan bir durumdur. Bu nedene dayanarak iş akdi feshedilirse işçi, kıdem tazminatı alma hakkına sahip olacaktır.

Askerlik sebebiyle işten ayrılma halinde veya emeklilik nedeniyle kıdem tazminatı almak mümkündür. Bu durumlarda işveren aleyhine kıdem tazminatı davası açılarak tazminatın tahsil edilmesi mümkün olacaktır.

Hangi hallerde kıdem tazminatı davası açılabileceği ve tazminatın nasıl tahsil edilebileceği konusuyla ilgili detaylı bilgi için iş hukuku avukatına danışılmasını tavsiye ederiz.

Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?

Kıdem tazminatı alma, ancak yukarıda sayılan şartların varlığı halinde mümkündür. Bahsi geçen koşullara sahip işçi, kıdem tazminatı davası açabilir. Ancak, doğrudan dava açılması uygulamada başvurulan bir yöntem değildir.

Kıdem tazminatı davası açmadan önce, somut olayın özelliklerine uygun bir ihtarname hazırlanması gerekmektedir. İşçi avukatı tarafından hazırlanan işçi alacağı ihtarnamesi, işverene noter kanalıyla gönderilmelidir. İşveren, ihtarnamede belirtilen süre içinde kıdem tazminatı ödemesini yaparsa kıdem tazminatı davası açmaya gerek olmayacaktır. Ancak işverenin ödeme yapmaması durumunda dava açma yoluna gidilmelidir.

Yapılan yeni düzenleme ile kıdem tazminatı davası açmadan evvel arabulucuya başvurulması gerekmektedir. Arabulucuya başvuru, dava şartıdır. Bu nedenle arabulucuya başvurmadan kıdem tazminatı davası açılırsa, usulden davanın reddiyle karşılaşılacaktır.

Kıdem tazminatı davası, İş Mahkemesinde açılmalıdır. Söz konusu dava, 10 yıllık zamanaşımına tabidir. İş sözleşmesinin feshi ile kıdem tazminatı için zamanaşımı süresi işlemeye başlayacaktır.

GÜNCELLEME:

Kıdem tazminatı zamanaşımı 2018: Yürürlüğe giren yeni düzenleme ile birlikte kıdem tazminatı zamanaşımı 5 yıl olmuştur. Dolayısıyla iş sözleşmesini feshetmiş olan işçi 5 yıl içerisinde kıdem tazminatını işverenden talep etmelidir. Aksi halde hak kaybı yaşanacaktır. Söz konusu düzenleme yürürlüğe girmiş olmakla beraber kıdem tazminatı zamanaşımı süresi işlemeye başlamış olanlar açısından bağlayıcı değildir. Örneğin; bir işçi 1 sene önce işten ayrılmışsa ve hala kıdem tazminatını işverenden talep etmemişse, bu talebi işverene yönlendirmek için 10 yıllık zamanaşımına tabi olacaktır. 5 yıllık zamanaşımı, kanun yürürlüğe girdikten sonra işten ayrılacak olanlar açısından bağlayıcıdır.

Açıklamalarımızdan anlaşılacağı üzere kıdem tazminatı alma sanıldığı gibi kolay bir iş değildir. Kıdem tazminatı ve varsa diğer işçi alacaklarının kısa sürede tahsili için mutlaka işçi avukatına danışılmalıdır.

İşçi avukatı ile, kıdem tazminatı ve diğer alacaklar kısa sürede işverenden tahsil edilecektir. Avukata danışılmaması, sürecin uzamasına neden olacağı gibi maddi kayıplara da sebebiyet verecektir.

Kıdem Tazminatı Hesaplama 2018

Kişilerin en çok merak ettiği konulardan birisi de kıdem tazminatı hesaplamasının nasıl yapıldığıdır. Kıdem tazminatı hesaplamada işçinin 1 aylık brüt ücreti esas alınır. İşçinin çalıştığı her 1 yıl için brüt ücret üzerinden kıdem tazminatı hesaplama yapılacaktır. Eğer işçi, prim veya ikramiye alıyorsa bunlar da kıdem tazminatı hesaplamasına katılacaktır.

Kıdem tazminatı hesaplamada üst limit bulunmaktadır. Üst limit oranı her sene değişiklik göstermektedir. İşçinin aylık ücreti, üst limiti geçse de kıdem tazminatı hesaplama üst limit üzerinden gerçekleştirilecektir. Kıdem tazminatı hesaplama konusunda detaylı bilgi için hukuki danışmanlık alınması faydalı olacaktır.

İstifa Ettim, Kıdem Tazminatımı Alabilir Miyim?

Tarafımıza sıkça sorulan sorulardan birisi; “İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?” sorusudur. Kural olarak istifa eden işçinin kıdem tazminatı alması mümkün değildir. Ancak; kanunun 24.maddesinde sayılan haller veya diğer özel durumlar nedeniyle iş akdini sonlandıran işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.

İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir dememiz için iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca evlilik, emeklilik veya askerlik nedeniyle istifa eden işçi, kıdem tazminatı alabilecektir.

Kıdem Tazminatı Almak İçin 15 Yıl 3600 Gün Şartı Nedir?

1475 sayılı mülga İş Kanunu’nun yürürlükte olan 14.maddesine göre; emeklilik nedeniyle istifa eden işçinin kıdem tazminatı alması mümkündür. Ancak bunun için emeklilik şartlarını taşıyor olmak gerekmektedir. Bu halde işçi istifa ederek kıdem tazminatını alabilecektir. Bu konuda detaylı bilgi için “15 yıl 3600 gün ile kıdem tazminatı” ve “Emeklilik nedeniyle kıdeme hak kazanma” adlı yazılarımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Kıdem Tazminatı Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Kıdem tazminatı davasının sonuçlanma süresini etkileyen pek çok faktör vardır. Davanın açıldığı şehir, avukatla temsil olup olmaması, somut durumun nitelikleri, kıdem tazminatı davasının süresini etkileyecektir. Ancak genel olarak şu şekilde yanıt verebiliriz ki davanın süresi ortalama 7-9 aydır. Mahkeme kararına karşı istinaf mahkemesine başvurulursa şüphesiz ki süreç daha uzun olacaktır.

Yeni Kıdem Tazminatı Yasası Nedir?

Şu aralar en çok merak edilen konu, yeni kıdem tazminatı yasasıdır. Kanun koyucu, kıdem tazminatının alınmasıyla ilgili olarak birtakım düzenlemeler gerçekleştirmektedir. Söz konusu düzenlemelerden en dikkat çekici olanı ise “kıdem tazminatı fonu”dur. Yeni kıdem tazminatı yasasını ayrı bir başlık altında değerlendirmiş bulunmaktayız. Dilerseniz “Yeni Kıdem Tazminatı Yasası” adlı makalemizi okuyabilir; güncel bilgilerden haberdar olabilirsiniz.