Velayetin Değiştirilmesi ve Velayet Davası

Velayet davası aslında velayetin değiştirilmesi davasıdır. Velayetin değiştirilmesi davası hakkında bilgi vermeden önce ‘velayet’ kavramı üzerinde durmamız faydalı olacaktır. “Velayet nedir?” sorusunun cevabını kısa şöyle verebiliriz: Velayet, çocukların bakım, koruma ve çeşitli yönlerden yetiştirilmelerini sağlamak maksadıyla anne ve babanın çocukların şahısları ve malları üzerinde sahip oldukları hak, yetki ve ödevlerin bütünüdür.

Velayetin değiştirilmesi davası, velayet hakkına sahip olan anne veya babanın mevcut durumunun sonradan değişmesi sebebiyle velayet hakkını gereği gibi kullanmadığından dolayı velayet hakkının değiştirilmesi için açılan davadır. Velayetin değiştirilmesi davası, aile hukukunun en önemli davalarından birisidir.

Velayetin Değiştirilmesi Davası

Velayet, evlilik süresince anne ve baba tarafından birlikte sahip olunan bir haktır. Evlilik birliğinin sona ermesi halinde ise velayet hakkı hakim kararıyla anne veya babaya verilir. Ancak hukukumuzda son dönemde ortak velayet kavramı gündeme gelmiştir. “Ortak Velayet Nedir?” sorusunun cevabını öğrenmek ve konuyla ilgili detaylı bilgi için makalemizi okuyabilirsiniz.

Boşanma durumunda velayetin anne veya babaya verilmiş olması velayetin sonradan değiştirilmesine engel değildir. Şöyle ki;velayet hakkının gereği gibi kullanılmaması veya çocuğun menfaatlerini zedeleyecek olguların ortaya çıkması durumunda velayetin değiştirilmesi davası açılabilecektir. Değişen şartlar sebebiyle açılacak davada hakim, olayları ve koşulları değerlendirecek ve karara varacaktır. Örneğin; velayet hakkına sahip babanın çocukla ilgilenmediği, çocuğu tehlikeye soktuğu gerekçesiyle velayetin değiştirilmesi davası açılabilecektir.

Velayet hakkının meydana gelecek olaylar ve değişiklikler nedeniyle el değiştirebileceği kanun koyucu tarafından öngörülmüştür. Buna dair düzenleme TMK m.183’te yer almaktadır. İlgili kanun maddesine göre;

• Velayet hakkına sahip anne veya babanın yeniden evlenmesi veya
• Velayet hakkına sahip eşin bir başka yere gitmesi veya
• Velayet hakkına sahip eşin ölmesi durumunda velayetin değiştirilmesi davası açarak velayet değişikliği mümkün olabilmektedir.

Ancak yukarıda belirtmiş olduğumuz durumlar kesinlikle velayetin değiştirileceği anlamına gelmemektedir. Değişen koşullar hakim tarafından değerlendirilecek ve çocuğun menfaati gözetilerek velayet davası karara bağlanacaktır.

Velayetin değiştirilmesi davası sonucunda istenen sonuca ulaşabilmek için değişen koşulların sürekli ve esaslı olması gerekmektedir. Boşanma davası ardından meydana gelecek esaslı ve sürekli değişikliklerin ispatı ile çocuğun velayetinin alınması mümkün olabilecektir.

Velayetin değiştirilmesi davası Aile Mahkemesinde velayet hakkına sahip olmayan anne veya baba tarafından açılabileceği gibi velayet hakkına sahip tarafça da açılabilir. “Boşanmada çocuğun velayeti kime verilir?” ve “ Velayet nasıl değiştirilir” sorularının cevabı hakkında detaylı bilgi için mutlaka aile hukuku avukatına danışılmalıdır.

Velayetin Kaldırılması Davası

Velayetin kaldırılması esasen ağır bir önlemdir. Velayetin kaldırılmasında velayet davasından farklı olarak velayet hakkı hem anne hem de babadan alınacaktır.  Türk Medeni Kanunu’na göre, çocuğun korunmasına ilişkin diğer önlemlerden sonuç alınamazsa veya bunların yetersiz olacağı önceden anlaşılırsa hakim velayetin kaldırılmasına karar verebilecektir. Velayetin kaldırılmasına sebep olacak durumlar şunlardır:

• Anne ve babanın deneyimsizliği
• Anne ve babanın hastalığı
• Anne ve babanın özürlü olması
• Anne ve babanın bir başka yerde bulunması
• Anne ve babanın ilgisizliği ve ihmalkarlığı

Velayet hakkı kaldırılınca çocuğa bir vasi atanacaktır. Velayetin kaldırılmasının sonuçları, aksi kararda belirtilmedikçe ileride doğacak çocukları da kapsamaktadır.

Yeniden Evlenmenin Velayete Etkisi

Velayetin değiştirilmesi davası ile ilgili açıklamamız gereken bir konu da yeniden evlenmenin velayete etkisidir.  Velayet hakkına sahip anne veya babanın yeniden evlenmesi durumu doğrudan velayetin değiştirilmesi sebebi değildir.  Velayet hakkına sahip olmayan anne veya babanın dava açarak çocuğun velayetini kesinlikle alacağını söylememiz mümkün değildir.

Yeniden evlenme sebebiyle velayetin değiştirilmesi için çocuğun menfaati göz önünde bulundurulacaktır. Değişen koşullar sebebiyle çocuğun menfaatleri zedeleniyorsa veya çocuğun psikolojik ya da fiziksel açıdan zarar göreceği düşünülüyorsa velayetin değiştirilmesi davası açarak istenen neticeye ulaşmak mümkün olabilir. Örneğin; üvey babanın alkol bağımlısı olması veya çocuğa şiddet uygulaması velayetin değiştirilmesi davası açmak için haklı sebep teşkil edecektir.

Velayet Davası Ne Kadar Sürer?

Velayet davası ne kadar sürer? Velayet davasının ne kadar sürede sonuçlanacağı davanın özelliklerine, içinde bulunulan duruma ve taraflara göre değişiklik gösterir. Ayrıca davanın açıldığı mahkemenin iş yoğunluğu da süreci etkileyecektir.

Velayet davası ne kadar sürer? sorusunu yanıtlarken şunu belirtmeliyiz ki velayet davası çok iyi takip edilmelidir. Velayetin değiştirilmesi davası açıldığında, mevcut sebepler açık ve net olarak mahkemeye sunulmalıdır. Hukuka uygun yollarla elde edilen deliller mutlaka hakime iletilmelidir. Aile hukuku ve boşanma avukatı ile bu dava açıldığı takdirde süreç, olabildiğince hızlı ilerleyecek ve beklenen şekilde sonuç almak mümkün olacaktır. Aksi halde velayet hakkı tamamen kaybedilecektir ki bu da kimsenin karşılaşmak isteyeceği bir durum değildir.

Velayet Davası Ücreti 2020

Velayetin değiştirilmesi davası açılması halinde gerek mahkemeye gerekse avukata ücret ödenmesi gerekecektir. Velayet davası ücreti denince mahkemeye ödenecek olanların dava masrafı olduğunu belirtmemiz doğru olacaktır. Avukata ise velayet davası vekalet ücreti ödenecektir. Velayet davası ücreti belirlenirken öncelikle İstanbul Barosu’nun Asgari Ücret Tarifesi göz önünde bulundurulacaktır. Ayrıca avukatın mesleki tecrübesi, uzmanlık alanları ve diğer pek çok faktör de velayet davası ücretini etkileyecektir. Velayet davası ücreti 2020 hakkında en doğru bilgi için aile hukuku avukatı ile görüşme sağlamanızı öneririz.