Tüketici hakem heyeti başvurusu, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği hükümleri kapsamında gerçekleştirilmektedir. Hangi durumlarda tüketici hakem heyetine başvurulur? Genel bir ifadeyle, tüketici ve satıcı arasındaki ihtilafların çözümü için tüketici hakem heyetine başvurulduğunu söylememiz mümkündür. Tüketici ve satıcı arasında en çok ayıplı mal sebebiyle uyuşmazlık çıktığı görülmektedir. Sadece satılan ürün sebebiyle değil; hizmet dolayısıyla da hakem heyetine başvuru gerçekleştirilebilir.
Makalemizde tüketici hakem heyeti başvurusu, heyet kararının ne kadar sürede çıktığı, karara karşı itiraz yolu ve hakem heyeti kararlarının nasıl icra edildiği hakkında bilgi vereceğiz. Ancak tüm bunların öncesinde yanıtlamamız gereken soru “Tüketici hakem heyeti nedir?” sorusudur.
Tüketici Hakem Heyeti Nedir?
Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıkların çözümünde tüketici hakem heyetleri görevlidir. Tüketici hakem heyetleri, il ve ilçe olmak üzere iki farklı şekilde karşımıza çıkabilir. Tüketici hukukunu ilgilendiren uyuşmazlık konusu hizmet veya ürünün değerine göre il ya da ilçe tüketici hakem heyeti başvurusu yapılması gerekecektir. Hakem heyeti başvurusu parasal sınır, her yıl yeniden belirlenmektedir.
Parasal sınırı aşan uyuşmazlıkların çözümünde ise Tüketici Mahkemesi’nde dava açmak mümkün olacaktır. Tüketici Mahkemesi’nde nasıl dava açılacağı ve sürecin nasıl ilerleyeceği ise ayrıca ele alınması gereken bir konudur. Yukarıdaki linke tıklayarak tüketici davaları hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz.
Tüketici hakem heyeti başvurusu parasal sınırı 2020 yılı için belirlenmiştir. İlgili düzenlemeye göre;
- Uyuşmazlık konusu ürün veya hizmetin değeri 5.650 Türk Lirası’nın altında ise İlçe Tüketici Hakem Heyeti’ne,
- 5.650 Türk Lirası ile 8.480 Türk Lirası arasında ise İl Tüketici Hakem Heyeti’ne,
- 8.480 TL üzerindeki uyuşmazlıklarda ise Tüketici Mahkemesi’ne başvurulması mümkündür.
Tüketici Hakem Heyeti, usulüne uygun bir şekilde kendisine yapılan başvuruyu kabul etmekle yükümlüdür.
Tüketici Hakem Heyeti Başvurusu Nasıl Yapılır?
Tüketici hakları hakem heyeti başvurusu için öncelikle şikayete dair detaylı bir dilekçe hazırlanması gerekmektedir. Aynı zamanda dilekçeye ek olarak destekleyici her türlü evrak, resim, fatura, fiş vb. dokümanlar da şikayet dilekçesi dosyasına konulmalıdır. Satın alınan ürün veya hizmetin değeri mutlaka net olarak dilekçede belirtilmelidir. Dilekçe ve evraklar hazırlandıktan sonra posta yoluyla, elden veya online olarak tüketici sorunları hakem heyetine başvuruda bulunmak mümkündür. E-devlet üzerinden başvuru, henüz kullanılmakta olan yeni bir başvuru şeklidir.
Tüketici hakem heyeti başvurusu esnasında tüketiciden, herhangi bir başvuru ücreti talep edilmez. Başvurunun değerlendirilmesi esnasında yapılacak olan masraflardan da tüketici, muaf tutulmaktadır. Söz konusu tüm masraflar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır.
Tüketici, aynı uyuşmazlık ile ilgili olarak birden fazla tüketici hakem heyeti başvurusu gerçekleştiremez. Böyle bir durumda karşı taraf derdestlik itirazında bulunabilir. Söz konusu hüküm, aynı uyuşmazlık sebebiyle birden fazla kez aynı tüketici hakem heyetine başvurulması durumunda da uygulama alanı bulacaktır. Dolayısıyla bir uyuşmazlığın çözümü için yalnız bir defa ve tek bir tüketici sorunları hakem heyeti başvurusu gerçekleştirilebilir.
Tüketici sorunları hakem heyeti başvurusunda en önemli husus, hazırlanacak olan dilekçedir. Dilekçede eksiklik bulunması, çelişkili ifadelerin yer alması, şikayetin net olarak belirtilmemesi, olumsuz sonuçlar alınmasına neden olabilir. Bu sebeple dilekçenin hazırlanması aşamasında mutlaka tüketici avukatı ile görüşülmeli ve hukuki destek alınmalıdır.
Tüketici Hakem Heyeti Kararları Ne Kadar Sürede Çıkar?
Tüketici hakem heyetine yapılacak olan başvurular en geç 6 ay içerisinde görüşülür ve karara bağlanır. Başvuru sırası ve hakem heyetinin yoğunluğu, başvurunun sonuçlanma süresini etkileyen faktörlerdendir. Eğer taraflar, başvurunun ivedilikle incelenmesini talep ediyorsa bu durumda tüketici hakem heyeti tarafından öncelikli olarak incelenir. Ancak böyle bir uygulama istisnai olarak yapılmaktadır.
Tüketici Hakem Heyeti Savunma Süresi Ne Kadardır?
Tüketici hakem heyeti kararına itiraz edilmesi yasal olarak mümkündür. Uyuşmazlık konusu kararın taraflara tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde taraflar, itirazda bulunabilir. İtirazların, kararı veren hakem heyetinin bulunduğu yerdeki Tüketici Mahkemesi’ne yapması gerekmektedir. İtirazın gerçekleştirilmiş olup kararın icra edilebilirliğine engel oluşturmaz. Dolayısıyla tüketici taraf lehine bir karar verilmiş ve karşı taraf itirazda bulunmuşsa tüketici, kararın icrasını isteyebilir.
Tüketici Mahkemesi’ne gerçekleştirilecek olan itiraz üzerine mahkemenin vereceği karar kesindir. Yani karara karşı yargı yolu kapalıdır.
Tüketici Hakem Heyeti Başvurusu Sonucu Nasıl Öğrenilir?
Tüketici hakem heyeti kararı, kararın alındığı tarihten itibaren 10 iş günü içerisinde taraflara tebliğ edilir. Avukat ile temsil olması durumunda ise avukatlara tebligat gönderilecektir.
Tüketici hakem heyeti başvurusu sonucunda başvuran lehine karar çıkmış ise icra işlemine geçilebilecektir. Kararın icra edilmesinde ise İcra ve İflas Kanunu ilamların yerine getirilmesi hükümleri uygulama alanı bulacaktır.