İş Kanunu hükümlerine göre gerek işveren gerekse işçinin iş sözleşmesini fesih imkanı mevcut olup geçerli fesih ve haklı fesih ayrımını bilmek bu noktada önem taşır. İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı İş Kanunu m.24’te düzenlenmiştir. İşverenin haklı nedenle derhal feshi ve geçerli nedenle feshi ise m. 25 ve m.24’te düzenlenmiştir.
İşveren fesih yaparken nelere dikkat etmeli? sorusu, iş sözleşmesini feshetmek isteyen işveren açısından çok önemlidir. Ancak önemli noktalardan birisi de geçerli fesih ve haklı fesih arasındaki farklardır. Geçerli fesih ve haklı fesih arasındaki farkların bilinmesi gerek işçi gerekse işveren açısından mühimdir.
Geçerli Fesih ve Haklı Fesih Ayrımı
Geçerli fesih ve haklı fesih arasındaki en temel farkları şu şekilde sıralamamız mümkündür:
- geçerli fesih ve haklı fesih arasında ilk olarak usul yönünden farklılık mevcuttur. İşveren, geçerli nedenle iş sözleşmesini feshederken fesih sebebini yazılı olarak açık ve kesin bir şekilde işçiye bildirmelidir. Ancak haklı nedenle fesihte böyle bir zorunluluk yoktur.
- İşverenin, iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshinde fesih tarihinden itibaren 1 ay içerisinde işçi işe iade davası açabilir. Geçerli nedenle fesihte ise işçi, fesih ihbarını aldığı tarihten itibaren 1 ay içinde işe iade davası açabilir.
- İşverenin geçerli feshinde İş Kanunu 17’de belirtilen ihbar sürelerine uyulması gerekirken işverenin haklı nedenle feshinde ihbar sürelerine uyulması gerekmemektedir. Bildirim şartlarına uyma durumu işçi açısından da geçerlidir. Buna uygun davranmayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında ihbar tazminatı ödeyecektir.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere geçerli fesih ve haklı fesih arasında ciddi farklar bulunmaktadır. Dolayısıyla gerek işçi gerekse işveren, iş sözleşmesini feshetmeden önce mutlaka iş hukuku avukatı ile görüşme sağlamalı ve detaylı bilgi almalıdır.
Kıdem Tazminatı ve Geçerli Fesih-Haklı Fesih Ayrımı
Geçerli fesih ve haklı fesih arasındaki en bariz fark, kıdem tazminatı alma konusunda karşımıza çıkmaktadır. İşçinin geçerli nedenle iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde işçi, kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacaktır. Ancak işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi durumunda işçi, ihbar tazminatına hak kazanmayacaktır. Hatta ahlak veya iyi niyet kurallarına uymama nedeniyle iş akdi feshedilmiş olan işçi, kıdem tazminatına dahi hak kazanmayacaktır.
Açıklamalardan anlaşılacağı üzere iş akdinin feshedilmesinde en önemli nokta, geçerli nedenle fesih ve haklı nedenle fesih konusudur. Feshin hangisine dayandırılacağı, işverenler açısından çok büyük öneme sahiptir. Bu tespitin yapılması hukuki bilgi ve tecrübeyi gerektirmekte olup iş hukukunun en hassas konularından birisidir. Konuyla ilgili hukuki danışmanlık almak olası maddi zararların önlenmesini sağlayacaktır.
İlginizi çekebilecek diğer iş hukuku makalelerimiz